1.1 Inleiding
Het opvangen van kinderen van anderen is een grote verantwoordelijkheid. Zeker als kinderen voor langere tijd naar een gastouder gaan, zoals het geval is in de gastouderopvang. Er is dan een visie op de rol van gastouder in de opvoeding van de kinderen nodig.
Een dergelijke visie hebben wij vastgelegd in ons pedagogisch beleid. Dit beleid wordt gedragen door iedereen in de organisatie en geeft richting aan ons werk.
In dit pedagogische beleidsplan wordt omschreven welke uitgangspunten en werkwijze worden gehanteerd bij de omgang met kinderen en bij de opvoeding. Door middel van dit pedagogisch beleidsplan weten gastouders en vraagouders waar zij aan toe zijn. Wij hopen dat dit beleid ouders en gastouders houvast biedt en dat mede dankzij dit beleid ouders met een gerust hart hun kinderen toevertrouwen aan het gastoudergezin.
Dit pedagogisch beleidsplan is voortdurend in ontwikkeling in samenspraak met vraag- en gastouders.
1.2 Doelstelling
Onze doelstelling is, om als Gastouderbureau Midden-Limburg te bemiddelen tussen vraagouders en gastouders. Wij willen zorgdragen voor kleinschalige, flexibele opvang van kinderen. Deze opvang dient te passen bij de specifieke wensen van de vraagouders. Gastouders leveren een wezenlijke bijdrage aan de ontwikkeling en welbevinden van het gastkind. Gastouders moeten in staat zijn een klimaat te scheppen waarbij een gastkind zich veilig en vertrouwd voelt, met plezier kan spelen en zich ontwikkelen. Aandacht en respect voor het gastkind als individu zijn in deze niet meer dan vanzelfsprekend. Een gastoudergezin, biedt een omgeving, waarin een gastkind kan opgroeien tot een evenwichtig, zelfstandig en uniek persoon met respect voor anderen en zichzelf. De ouders/verzorgers blijven echter te allen tijde eindverantwoordelijk.
Gastouderbureau Midden-Limburg draagt deze visie uit naar ouders/verzorgers en gastouders.
Belangrijke uitgangspunten zijn;
-het belang van het kind staat centraal;
-de gastouder schept een veilig en liefdevol leefklimaat;
-er is aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling van het kind;
-persoonlijke aandacht voor de kinderen door de kleinschalige opvang;
-ieder kind mag zich op zijn eigen manier ontplooien,
-de wensen van de vraagouders zullen zoveel mogelijk als uitgangspunt voor de gastouder dienen.
-de gastouder besteedt aandacht aan normen en waarden.
-de gastouder biedt voldoende activiteiten aan die passen bij de leeftijd, aard en ontwikkeling van het gastkind
-de gastouder draagt zorg voor een veilige, hygiënische en gezonde opvangomgeving. Dit wordt jaarlijks gecontroleerd aan de hand van de Risico-inventarisatie Veiligheid en Gezondheid.
1.3 Wat is een gastouderbureau?
Een gastouderbureau bemiddelt tussen ouders die opvang voor hun kind(eren) zoeken en personen die kinderen willen opvangen. Gastouders verzorgen opvang bij hen thuis aan maximaal 6 kinderen tegelijkertijd in de leeftijd van 0 tot 13 jaar. De eigen kinderen beneden de leeftijd van 10 jaar worden hierbij meegeteld.
Als een gastouder alleen opvang biedt aan kinderen tot 4 jaar, mag zij maximaal 5 kinderen opvangen, waarbij de eigen kinderen tot 4 jaar meetellen.
Er mogen maximaal 4 kinderen van 0 en 1 jaar tegelijk aanwezig zijn, waarvan max. 2 kinderen van 0 jaar. Dit is inclusief de eigen kinderen van deze leeftijd.
1.4 Kwaliteitsnormen gastouder
Gastouderbureau Midden-Limburg is een door de overheid (gemeente) en GGD erkende kinderopvangorganisatie. De regels en normen die door de Wet Kinderopvang worden gesteld zijn bepalend voor ons beleid.
Ook de gastouder moet voldoen aan bepaalde kwaliteitscriteria. Deze criteria worden getoetst voordat de gastouder in ons bestand wordt opgenomen.
Minimum leeftijd van 21 jaar (van deze leeftijd kan worden afgeweken. Dit is afhankelijk van reeds aanwezige ervaring in het opvangen van kinderen of een gevolgde opleiding in de richting van kinderopvang; ter beoordeling door het gastouderbureau).
In het bezit van een diploma MBO 2 Helpende (Zorg en) Welzijn of een ander door de overheid erkend diploma (bijv. SPW3 of 4). Indien niet in het bezit van een dergelijk diploma, dient een geldig Ervaringscertificaat te worden overlegd.
Is voor langere tijd beschikbaar, (minstens 6 maanden), dit biedt continuïteit.
Is lichamelijk én geestelijk gezond genoeg om als gastouder te kunnen werken.
Is bereid tot samenwerking met het gastouderbureau en tot het volgen van aanvullende cursussen/trainingen/bijeenkomsten, welke gerelateerd zijn aan de opvangtaak.
Hiervoor is voldoende kennis van de Nederlandse taal noodzakelijk.
Respecteert privacygevoelige gegevens en speelt geen informatie door aan derden.
Staat open voor en respecteert andere gewoontes, culturen, levenswijzen en opvoedingsideeën.
Beschikt over goede communicatieve vaardigheden en is in staat op een professionele manier contact met vraagouders te onderhouden en afspraken te maken.
Heeft kennis van de ontwikkeling van kinderen, onderschrijft het Pedagogisch Beleid en brengt dit ook in praktijk.
Is in staat tot reflecteren op het eigen handelen en staat open voor advies en begeleiding vanuit het gastouderbureau.
Informeert ouders/verzorgers over de opvang en ontwikkeling van het kind.
Heeft een geldig certificaat EHBO voor kinderen (volgens eindtermen van het Oranje of Rode Kruis).
Laat de gastkinderen niet alleen of onder toezicht van anderen.
Beschikt over voldoende speel- en slaapmogelijkheden, afhankelijk van het aantal gastkinderen en de leeftijd hiervan. Ook zijn er buitenspeelmogelijkheden in de nabije omgeving.
Kan een Verklaring Omtrent het Gedrag voorleggen, die bij start niet ouder is dan twee maanden (ook medebewoners vanaf 18 jaar dienen een VOG te overleggen). Staat, samen met evt. volwassen huisgenoten, ingeschreven in het Personenregister Kinderopvang. Gaat akkoord met vooraf aangekondigde en onaangekondigde huisbezoeken om de kwaliteit van de opvang en naleving van het pedagogisch beleid te beoordelen.
Is altijd telefonisch te bereiken.
Is in het bezit van een WA (AVP) verzekering.
Is in het bezit van een ongevallen inzittendenverzekering indien gastkinderen met eigen auto vervoerd worden.
Verleent medewerking aan de jaarlijkse risico-inventarisatie en is bereid eventuele verbeterpunten uit te voeren.
1.5 Verantwoordelijkheden van de gastouder
Een gastkind de ruimte geven om zich in eigen tempo te kunnen en mogen ontwikkelen
Een klimaat scheppen, waarbij een gastkind zich veilig en vertrouwd voelt en met plezier kan spelen en ontwikkelen
Ouders/verzorgers regelmatig op de hoogte houden van de opvang en ontwikkeling van het gastkind
Afspraken nakomen met ouders/verzorgers die gemaakt zijn over de opvoeding en verzorging van het gastkind
Zorgdragen dat het gastkind voldoende en verantwoorde voeding, drinken, rust, lichamelijke verschoning, beweging en frisse lucht krijgt
Voldoende activiteiten aanbieden die passen bij de ontwikkeling van het gastkind en aansluiten bij de gezinssituatie van de gastouder
Indien een huisdier aanwezig is, kinderen nooit alleen laten met het huisdier
Daadkrachtig handelen in geval van ziekte of ongeval van het gastkind
1.6 De pedagogische doelstelling
Gastouderbureau Midden-Limburg gaat ervan uit dat een kind zich ontwikkelt vanuit een wisselwerking tussen de aangeboren aanleg en invloed vanuit de omgeving.
De omgeving van het kind bestaat onder meer uit het gezin, school en vriendjes.
Gastouders leveren een grote en belangrijke bijdrage aan deze ontwikkeling. Dit is natuurlijk afhankelijk van de tijd die het kind in het gastoudergezin doorbrengt.
Het gastouderbureau heeft als doel om binnen gastoudergezinnen een omgeving te bieden, waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen tot evenwichtige, zelfstandige personen met respect voor anderen en zichzelf.
Gastouderbureau Midden-Limburg zorgt voor opvang van kinderen in een sfeer van geborgenheid, veiligheid en vertrouwen. Zo kunnen de kinderen zich ontwikkelen naar zelfstandigheid en (keuze)vrijheid. Wij doen dit met aandacht voor ieder kind en in een goede relatie met de ouders.
Gastouderbureau Midden-Limburg sluit zich aan bij de vier competenties van Marianne Riksen-Walraven¹. Bij de opvoeding van kinderen worden door haar vier pedagogische basisdoelen benoemd. Deze zijn:
– Veiligheid.
– Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competentie.
– Gelegenheid tot ontwikkelen van sociale competentie.
– Waarden en normen, ‘cultuur’.
1. Tijd voor kwaliteit in de kinderopvang, Marianne Riksen-Walraven. Vossiuspers AUP (2000)
Voor de uitwerking van bovenstaande punten verwijzen wij naar het volledige Pedagogische Beleidsplan.
In de praktijk zal de gastouder:
- kinderen leren respect te hebben voor elkaar;
- kinderen accepteren zoals ze zijn. Ieder kind is een individu en alle kinderen zijn verschillend;
- kinderen op hun gemak stellen. Dit geeft kinderen een gevoel van veiligheid, vertrouwen en geborgenheid;
- kinderen de ruimte geven om zich te ontplooien (emotioneel, creatief, motorisch, cognitief);
- het kind op een positieve manier stimuleren door complimentjes te geven en uitleg te geven over hun gedrag;
- structuur bieden aan het kind via dagindeling en het stellen van regels en grenzen.
1.7 Verzorging en veiligheid
Ieder kind heeft recht op een veilige en schone omgeving. Dit om ongelukken, ziektes en infecties te voorkomen. Daarnaast heeft het gastkind recht op voldoende en verantwoorde voeding en drinken, rust, lichamelijke verschoning, beweging en frisse lucht. Bij baby’s zal deze persoonlijke verzorging en voeding nog meer aandacht nodig hebben dan bij een schoolgaand kind.
Kinderen voelen zich prettig wanneer ritmen en gewoonten in de verzorging thuis en bij de gastouders goed op elkaar zijn afgestemd. Ouders en gastouders maken daarom afspraken met elkaar over, onder andere, de navolgende zaken:
voeding; hoe vaak, welke voeding, wel of geen snoep etc.
slapen; wanneer, slaaprituelen
zindelijkheid
ziekte; wat doet de gastouder als het kind ziek wordt
hygiëne; bijvoorbeeld tanden poetsen, handen wassen.
De gastouders zijn verantwoordelijk voor de veiligheid van het kind gedurende de opvanguren. De opvangomgeving wordt getoetst aan de hand van de risico-inventarisatie Veiligheid en Gezondheid van de MO-Groep.
1.8 De opvangomgeving
Gastouderopvang vindt in principe plaats in de woning van de gastouder. De tuin maakt ook deel uit van de opvangomgeving. Er moet voldoende ruimte zowel binnen als buiten zijn voor het gastkind. De gastkinderen en eventuele eigen kinderen van de gastouder, moeten de ruimte hebben om te spelen, lopen, sjouwen en stoeien. Wanneer er geen tuin is zal de gastouder alternatieven moeten aanbieden, zoals regelmatig naar buiten gaan, naar de speeltuin of de kinderboerderij gaan. Daarnaast moet er in huis ook een plek zijn waar het gastkind zich terug kan trekken wanneer hij of zij wil tekenen, puzzelen of lezen. Een apart speelhoekje kan hiervoor geschikt zijn.
Voor jonge kinderen is het belangrijk dat er een veilige plek is waar ze rustig kunnen liggen, zitten of spelen. Bovendien is er voor kinderen tot 1,5 jaar een aparte slaapruimte. Deze plek dient voldoende geventileerd te kunnen worden. Ieder gastkind moet zijn eigen (camping)bed hebben om in te slapen. Hier kan het uitrusten of slapen. De gastouder is verantwoordelijk voor een veilige, schone en gezonde opvangomgeving. Jaarlijks vindt er een controle plaats door middel van de Risico-inventarisatie Veiligheid en Gezondheid.
1.9 Risico-inventarisatie & Evaluatie
Elke woning, welke dient als opvangadres voor gastkinderen, wordt voordat de eigenlijke opvang gaat plaatsvinden door ons bureau gecontroleerd. Deze controle vindt plaats door middel van een Risico-Inventarisatie Veiligheid en Gezondheid. Wij gebruiken hiervoor een speciaal vanuit de overheid ontwikkeld systeem. Bij het uitvoeren van deze risico-inventarisatie wordt tevens bekeken of de opvangouder de opvang binnen de kaders van het pedagogisch beleid van GOB Midden-Limburg kan uitvoeren. Ook wordt bij deze RIE gekeken naar de beschikbare speel- en slaapruimte en de buitenspeelmogelijkheden. Minimaal 1 keer per jaar zal opnieuw een controle worden uitgevoerd. De gastouder krijgt tevens een verslag met eventuele verbeterpunten aangereikt. Daarbij wordt een termijn afgesproken waarbinnen de eventuele aanpassingen moeten worden gedaan.
Na afloop van deze termijn zullen wij contact opnemen teneinde te vernemen of de door ons opgenomen actiepunten zijn uitgevoerd. Indien de actiepunten niet binnen de gestelde termijnen zijn uitgevoerd behouden wij ons het recht voor de bemiddeling te beëindigen.
1.10 Samenwerking vraagouders en gastouders
De inbreng van de eigen ouders / verzorgers is van grote betekenis. Een prettige relatie tussen de vraag- en gastouders die gebaseerd is op wederzijds vertrouwen heeft een zeer positieve invloed op het kind. Met elkaar in gesprek gaan en blijven over de zorg en de opvoeding van het gastkind is de basis om goede opvang te bieden.
Tijdens het brengen en halen van het gastkind is er vaak de mogelijkheid om praktische zaken te bespreken en/of over te dragen. GOB Midden-Limburg adviseert om de opvang te evalueren door middel van een schriftje. Hierin kan de gastouder de belangrijke zaken noteren, bijvoorbeeld op welke tijden het kind heeft geslapen, heeft het goed gegeten etc.
Respect voor elkaars mening, cultuur, religie en opvattingen is de basis voor een succesvolle en goede samenwerking. Beide partijen moeten zich in de gezamenlijke aanpak kunnen blijven vinden.
Goede afspraken zijn essentieel voor een prettige samenwerking. Daarnaast is het van groot belang dat beide partijen op een open en eerlijke manier communiceren. Vraagouders / verzorgers hebben uiteraard recht op volledige informatie over de wijze waarop de gastouders met hun kind omgaan.
1.11 Proeftijd
Er wordt een proeftijd gehanteerd van 1 maand. In deze periode kan zowel de gast- als de vraagouder de overeenkomst, zonder opzegtermijn, beëindigen. Het bureau neemt tijdens deze periode regelmatig contact op met beide partijen om na te gaan of alles naar wens verloopt en of er eventueel vragen en/of problemen zijn.
1.12 Evaluatie
Vervolgens wordt eenmaal per jaar met de vraag- en gastouder een evaluatiegesprek gehouden. Tevens zal eenmaal per jaar de (wettelijk verplichte) risico-inventarisatie gehouden worden in de woning waar de opvang plaatsvindt. Hierbij wordt bekeken of de locatie nog steeds voldoet aan de wettelijke eisen voor kinderopvang. Ook wordt de gastouder getoetst op de kwaliteitscriteria welke vastgesteld zijn voor elke gastouder.
1.13 Privacy
Vraag- en gastouders horen en zien veel van elkaar. Het gastouderbureau verlangt van beide partijen, dat er zorgvuldig wordt omgegaan met privacygevoelige informatie.
1.14 Klachten/Meningsverschillen
Mensen zijn niet feilloos, er kan wel eens iets misgaan. Ook in de gastouderopvang kan er iets gebeuren waar u het niet mee eens of ontevreden over bent en dan kunt u een klacht indienen. Ons advies is om eerst uw klacht te bespreken met de betreffende persoon. Mocht u er met deze persoon niet uitkomen, dan kunt u uw klacht bij het gastouderbureau neerleggen. Gastouderbureau Midden-Limburg kent hiervoor, conform de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ), een klachtenreglement. Tevens zijn we aangesloten bij de landelijke Geschillencommissie Kinderopvang. Dit is een onafhankelijke organisatie, die advies geeft en aangeeft welke stappen er kunnen worden genomen.
1.15 Oudercommissie
Als een vraagouder actief wil meedenken over o.a. beleid, prijs, veranderingen, wordt hij in de gelegenheid gesteld zich aan te melden als lid van de Oudercommissie. Het gastouderbureau heeft hiertoe een reglement oudercommissie opgesteld.
1.16 Recht op advies
Het gastouderbureau beschikt over een HBO gekwalificeerde Pedagogisch Medewerker. Ouders kunnen aan het bureau advies vragen over de pedagogische aanpak van hun kind. Eventueel wordt op verzoek van de vraagouder contact opgenomen of doorverwezen naar de daarvoor geëigende instanties.
1.17 Achterwacht
De gastouder dient in geval van calamiteiten zorg te kunnen dragen voor een “tijdelijke” volwassen achterwacht wanneer zij bijvoorbeeld met een van de kinderen naar de dokter moet. Onder calamiteiten wordt bijvoorbeeld verstaan een ongeval of ziekte. Deze achterwacht moet binnen 15 minuten aanwezig kunnen zijn. Vooraf worden er afspraken gemaakt tussen de gastouder en de achterwacht over wie meegaat naar de dokter en wie bij de overgebleven gastkinderen blijft. Ook worden er afspraken gemaakt wie de vraagouders op de hoogte stelt indien de kinderen moeten worden opgehaald. Deze gegevens worden opgenomen in het dossier van de gastouder.